Jakość wylewek, zwanych potocznie jastrychami, na polskich inwestycjach niestety nadal pozostawia wiele do życzenia. Problemy dotyczą zarówno budownictwa wielomieszkaniowego, jak i indywidualnego - domów jednorodzinnych. Sytuacje te często spotykają się z niezrozumieniem po stronie inwestorów - właściciele mieszkań i domów nierzadko mają pretensjedo fachowców montujących podłogi, że mają oni zastrzeżenia do jastrychów  i zalecają przeprowadzenie prac naprawczych przed montażem okładziny posadzkowej.
 

Tymczasem profesjonalni posadzkarze i parkieciarze, którzy przeprowadzają badania podłoża, sugerując konieczność jego naprawy, działają przede wszystkim w interesie klienta. Różne typy okładzin posadzkowych (zwanych potocznie podłogami) mają odmienne wymagania dotyczące podłoża, ale zawsze musi być ono wytrzymałe, równe i o odpowiednim poziomie wilgotności. Jeśli jastrych nie spełnia minimalnych wymogów, montaż podłogi jest bardzo ryzykowny i z dużym prawdopodobieństwem zakończy się jej uszkodzeniem.

Dlatego warto wierzyć profesjonalistom - wiedzą co robią. Nawet jeśli w związku z koniecznością przeprowadzenia prac naprawczych, pojawiają się dodatkowe koszty i tak będą one niższe od ewentualnej renowacji podłogi lub - w najgorszym przypadku - całkowitej jej wymiany.

Co zrobić, gdy wylewka nie spełnia niezbędnych wymogów przy montażu podłogi? W takiej sytuacji z pomocą przychodzą samorozlewne masy szpachlowe, często nazywane też wylewkami samopoziomującymi. Ich zastosowanie powoduje, że powierzchnia, na którą będzie montowana podłoga, uzyskuje odpowiednią wytrzymałość, równość i gładkość. W zależności od koniecznego zakresu prac mamy do dyspozycji cienkowarstwowe masy szpachlowe, które stosuje się na w miarę równych podłożach oraz masy grubowarstwowe, które pomogą, nawet gdy nierówności jastrychu są bardzo wyraźne. 

Nie tylko naprawa podłoża.Wylewki samopoziomujące stosuje się również w sytuacji, gdy potrzebujemy zwiększyć grubość podkładu podłogowegow pomieszczeniu, po to by zamontowana podłoga znajdowała się na takim samym poziomie, jak inna okładzina. Najczęściej taka konieczność pojawia się w miejscach styku płytek ceramicznych z innym rodzajem podłogi np. panelami czy drewnem. Warto też nadmienić, że zastosowanie takich mas szpachlowych pozwala na znaczne ograniczenie zużycia kleju do montażu posadzki.

Dlaczego "samopoziomująca"?

Potoczna nazwa - wylewka samopoziomująca - może nieco wprowadzać w błąd. Niestety, w budownictwie mało rzeczy dzieje się "samo". Samorozlewną masę szpachlową wylewa się i rozprowadza za pomocą rakli (ręcznego narzędzia służącego do zgarniania masy i rozprowadzania jej w pożądanej grubości). Po rozprowadzaniu masy, fachowiec używa także specjalnego walca z kolcami, zwanego potocznie "jeżem". Czynność ta ma za zadanie odpowietrzyć masę, ujednolicić jej  wygląd a przede wszystkim spowodować, że będzie ona gładka i równa. Prawidłowe wykonanie „odpowietrzenia” jest więc niezwykle istotne dla efektu końcowego zarówno jeśli chodzi o jakość powierzchni samej masy ale również wyglądu okładziny wierzchniej.

Skąd więc nazwa "samopoziomująca"? Bardziej właściwe słowo w tym przypadku to: samorozlewna. Masy te rozrabia się z wodą w odpowiednich proporcjach, dzięki czemu mają płynną formę. W 
związku z tym nie trzeba ich zacierać, wystarczy rozlać, rozprowadzić na całej powierzchni oraz przewalcować całą powierzchnię rzeczonym „jeżem”. 

Rodzaje mas szpachlowych. W zależności od przeznaczenia istnieje kilka rodzajów mas szpachlowych. Do wstępnej naprawy podłoża stosuje się masy wypełniająco-naprawcze (np. UZIN NC 182), które sprawdzą się zarówno przy nowych, jak i starych podłożach. Nie są to produkty płynne ale są one nieodłącznym elementem używanym przy szpachlowaniu podłoży masami samorozlewnymi. Drugim rodzajem są masy niwelujące, których podstawowym zadaniem jest wyrównywanie i wygładzanie podłoża. Ta grupa produktów występuje właśnie w formie mas samorozlewnych.

W tym miejscu warto wspomnieć o podziale na masy cementowe i anhydrytowe. Ten pierwszy rodzaj jest rozwiązaniem klasycznym, opartym na spoiwach cementowych. Wylewka anhydrytowa jest z kolei wytwarzana z odwodnionej odmiany gipsu, zwanej właśnie anhydrytem. Są to wylewki, których zaletą jest długa przydatność do użycia oraz fakt, że w przypadku nawet dużych powierzchni nie wymagają dylatacji (z wyjątkiem tych obwodowych) ponieważ posiadają niewielki skurcz. Nie należy ich jednak stosować w pomieszczeniach, gdzie istnieje ryzyko zalania powierzchni np. w łazienkach - gips „nie lubi” wody. Są także nieco bardziej wymagające podczas schnięcia – zazwyczaj trwa to o wiele dłużej niż w przypadku produktów cementowych.